To hell with Spain

HAVANA - De warme belangstelling in het verleden voor Cuba van allerlei buitenlanden, heeft dit eiland zeer weinig tot niets opgeleverd. De Spanjaarden kwamen in de 16e eeuw aan land en maakten het eiland met grof geweld tot haar eigendom en Amerikaanse bedrijven en de maffia deelden in het eerste deel van de 20e eeuw de lakens uit. Het volk had hoe dan ook het nakijken. 

Spanje zag Cuba in eerste instantie vooral zitten vanwege haar strategische ligging; het werd een doorvoerhaven van en naar de andere koloniën in Latijns-Amerika. Met de start van het verbouwen van koffie, tabak en vooral suiker werd Cuba zelf ook een wingewest. Vanwege dat belang werden honderdduizenden slaven naar Cuba overgebracht.

 In toenemende mate namen de Amerikanen de suikerhandel over, gezien de enorme vraag hiernaar in de USA.

De belangstelling van Amerika werd alleen maar groter en eigenlijk zag men het liefst dat Spanje op zou krassen. Er werd zelfs geopperd om Cuba te kopen of zelfs met harde hand over te nemen. Cuba zou het volgens enkele zuidelijke Amerikaanse staten namelijk prima doen als de zoveelste slavenstaat van de Unie. Dat is allemaal niet gebeurd, maar de geschiedenis zou Amerika wel een zetje in die richting geven.

Onafhankelijk

In de 19e eeuw bevocht het ene na het andere Latijnsamerikaanse land haar onafhankelijkheid van Spanje. Uiteindelijk was Cuba (samen met Puerto Rico) de laatste Spaanse strohalm en met het jaar 1900 in aantocht moest Spanje alles op alles zetten om Cuba te behouden.

De korte versie: niet gelukt!

In de eerste plaats waren het de Cubanen zelf die de overheersing en de uitbuiting spuugzat waren en in opstand kwamen. Onder leiding van de dichter en vader des vaderlands José Martí (over hem later meer) kreeg het verzet steeds meer ruggengraat en werden drie onafhankelijkheidsoorlogen gevoerd. Cuba was geen gerust bezit meer. 

USS Maine

Amerika bekeek het allemaal van korte afstand en was vooral bezorgd over de gevolgen van de oorlog voor haar belangen. Om die reden werd tijdens de derde onafhankelijkheidsoorlog voor de zekerheid het slagschip USS Maine gestuurd naar de haven van Havana.

Zonder zelf één schot te lossen werd het schip gekelderd door een explosie, waarbij 266 mensen om het leven kwamen. De oorzaak voor deze historische knal was dat het steenkool in het ruim was gaan broeien, maar daar liet de Amerikaanse pers het niet bij. 'Never waste a good crisis' nietwaar. Zonder enige grond werd beweerd dat het een aanslag was, waar Spanje achter zat. En zo ontstond de slogan

'Remember the Maine, to hell with Spain'.

Datzelfde jaar begon een korte oorlog tussen Spanje en de VS. Het was een ongelijke strijd en een paar maanden later was het gedaan met Spanje.

Moeizaam

We weten nu dat de VS niet van plan waren Cuba los te laten. Cuba werd in naam onafhankelijk maar kreeg wel een grondwet die op Amerikaanse leest werd geschoeid. Als gevolg van een aanvullende overeenkomst met de VS, moest Cuba  toestaan dat Amerika in kon grijpen wanneer ze dat nodig zou vinden; ook kreeg Amerika een marinebasis op Cubaans grondgebied (Guantanamo Bay). 

Het was het recept voor een moeizame verhouding tussen die twee landen in de 20e eeuw, waarbij Amerika zelfs dictators van rechtse snit zou gaan tolereren (ook al werkten die samen met maffiosi) omdat zij bereid waren garant te staan voor de Amerikaanse belangen. 

De USA kwam helemaal op ramkoers met Cuba na de revolutie in 1959, waardoor Amerikaanse bedrijven werden genationaliseerd. Maar daarover later nog veel meer. 

Klik op banner om naar ons reisblog te gaan